Міхаіл Мархель: «Хацелася б завяршыць на мажорнай ноце гэты турнір»

Галоўны трэнер нацыянальнай зборнай Беларусі адказаў на пытанні журналістаў, напярэдадні матчаў супраць Германіі і Чарнагорыі.

- Такія гульні застаюцца ў памяці, як футбалістаў, так і трэнераў на ўсё жыццё. Таму прысутнічае пэўнае хваляванне. Думаю, што ў працэсе работы мы павінны з гэтым справіцца. Адказная заключная гульня, яна падводзіць вынік пад нашым выступам у адборачным цыкле. Хацелася б завяршыць на мажорнай ноце гэты турнір, каб у будучыню глядзець з аптымізмам.

- Што вы разумееце пад мажорнай нотай?

- Хацелася б паказаць годную гульню. І вынік важны, але ў большай ступені мы спадзяемся на добрую дыхтоўную гульню з нашага боку. Мы разумеем, што гэта топавы супернік і ім трэба будзе выйграваць. Мы разумеем, што нам будзе цяжка, але глядзім з аптымізмам.

- Ці не баіцеся, што ў многіх ужо будзе адпускны настрой?

- Не думаю, што адпускны настрой. Такіх матчаў не так шмат у жыцці бывае. А другое, што сезон яшчэ не скончыўся і трэба сябе трымаць у тонусе як гульнявым, так і псіхалагічным. Тое, што не вызначыўся лёс залатых медалёў нам крышку і наруку гуляе ў гэтым плане. Я лічу, што тыя хлопцы, якіх мы выклікалі на гэты збор, прафесіяналы і будуць правільна разумець значнасць гэтай гульні.

- Як трэба згуляць, каб не паўтарыць лёс эстонцаў?

- У гэтай гульні шмат будзе вырашаць дысцыпліна: як мы будзем весці гульню, што мы будзем дазваляць, што не будзем дазваляць. Усю гульню абараняцца будзе вельмі цяжка, трэба выходзіць у атаку, адсоўваць гульню ад сваіх варот. Будзем імкнуцца нарабіць гэта на трэніроўках і пастараемся прадэманстраваць ў гульні.

- Якія высновы зрабілі пасля хатняга матчу з Германіяй?

- Часу досыць прайшло, яны памянялі тактычную схему. Мы так мяркуем. Гэта была добрая ежа для разважанняў, многія моманты будзем хлопцам паказваць. Шмат было добрых момантаў у гэтай гульні. Будзем нацэльваць і арыентаваць на пазітыў. Ёсць і моманты, якія трэба выпраўляць і не дапускаць у наступнай гульні. Тут добрая падмога для падрыхтоўкі да наступнай гульні.

- Ці турбуе стан не гуляўшых з «Іслаччу» Кісляка і Няхайчыка?

- Я думаю, яны не так шмат прапусцілі. Можа быць, гэта нават і да лепшага, што яны выйдуць адпачылыя, свежыя. Я не бачу тут вялікай праблемы. Тым больш я ведаю, што гэтыя хлопцы прафесіяналы, шмат гадоў з імі працаваў. У гэтым плане я не бачу праблем асабліва.

- Вы сказалі, што зборнай выгадна, што брэсцкае «Дынама» не стала чэмпіёнам учора - мелі на ўвазе, што сёння маглі недаатрымаць добрую траціну каманды?

- Гэта псіхалогія - калі каманда дасягае мэты, то настрой, так скажам, не працоўны. Не таму, што я не хачу, каб Брэст стаў чэмпіёнам. Паколькі нам трэба сканцэнтравацца на гульні з Германіяй - у гэтым плане, я думаю, хлопцы будуць трымаць сябе ў спартыўным тонусе.

- За кошт чаго брэсцкае «Дынама» зрабіла такі скачок?

- Тут няма адной прычыны. Падабраўся моцны склад, вопытныя хлопцы, паставілі мэту. Гэта служыць прыкладам, што можна ствараць каманды, якія будуць змагацца за чэмпіёнства. Ну і трэба аддаць належнае кіраўніцтву каманды. Я рады за брэсцкі футбол.

- Сам футбол каманды вам падабаецца?

- Я не прыхільнік абмяркоўваць. Яны набралі чэмпіёнскі ход, і калі гульні асабліва не атрымліваліся - яны набіралі ачкі. У гэтым залог таго, што яны зараз лідзіруюць і прэтэндуюць на чэмпіёнскі тытул. Немагчыма ўвесь сезон прайсці ў адным рытме, на адным куражы. У гэтым і заключаецца клас каманды, калі яна даціскае.

- Пасля гульні з Галандыяй вы адзначалі, што вашых падапечных падвяла залішняя павага да суперніка. Як пазбавіць хлопцаў ад гэтага пачуцця перад Германіяй?

- Гэта цяжка. Ёсць рыса менталітэту - пакуль нас да сценкі ня прыпруць, нам цяжка нешта. Як паказвае практыка, калі прыціскаюць - мы можам быць здольныя на многае. Пастараемся ў размовах з хлопцамі, каб яны адаптаваліся да гэтай абстаноўцы. У нас нямала вопытных хлопцаў, яны павінны флюіды перадаваць астатнім. Няшмат такіх матчаў у большасці хлопцаў за плячыма, але сваю ролю, у маім разуменні, павінны згуляць тыя хлопцы, якія гэта прайшлі.

- Якія мэты і задачы матчу супраць Чарнагорыі?

- Нам важная любая гульня. Я рады, што мы зможам згуляць супраць Чарнагорыі. Нам трэба будзе паглядзець хлопцаў, якія не будуць задзейнічаны ў нейкай ступені. Мы выклікаем 23 чалавекі, з Германіяй змогуць згуляць толькі 14. Астатнія, атрымліваецца, не ўдзельнічаюць. Пастараемся праверыць гэтых хлопцаў, даць ім шанец. Па сутнасці, у гэтым годзе больш такой магчымасці не будзе.

- Якія ёсць намёткі на падрыхтоўку да Лігі нацый?

- Намёткі ёсць. Паколькі афіцыйных вокнаў у лютым няма, мы хочам дамовіцца і зрабіць у лютым збор для зборнай і згуляць дзве таварыскія гульні. Цяпер усё ў стадыі распрацоўкі, прапрацоўкі. Спадзяемся на разуменне клубаў, якія дазволяць нам сабрацца і згуляць гэтыя дзве гульні. Гэты збор нам вельмі патрэбны для падрыхтоўкі.

- Матчы будуць тут?

- Тут мы не зможам у лютым месяцы. Перамовы вядзем. Магчыма, будзе Турцыя.

- Дзяніс Лапцеў забівае ў чэмпіянаце, аддае пасы. У зборнай 21 матч - 0 галоў. У чым прычына?

- Я сам быў нападаючым і разумею Дзяніса. Акрамя галоў, калі ён не забівае, нападаючы павінен ствараць ціск, адпрацоўваць у абароне. У гэтым плане ў мяне да Дзяніса прэтэнзій няма. А прад'яўляць прэтэнзіі з нагоды, што ён не забівае - гэта глупства. Той, хто прайшоў гэта, ведае, што бываюць такія перыяды - ну не ідзе, не лезе. Я ўсё роўна ў яго веру. Я яму сказаў: «Ці ты заб'еш пры мне, ці ўвогуле не заб'еш». Я бачу гэтую мэтанакіраванасць, ён хоча забіць гэты гол. Яму трэба дапамагчы і я буду ўсімі сіламі яму дапамагаць. Трэба мець трошкі шанцавання, фарта, веры. Я ў яго веру і спадзяюся, што ён мяне не падвядзе.

- Чаму не выклікаць Макася, які забівае ў чэмпіянаце?

- Ён нядрэнна праявіў сябе ў апошніх гульнях. Мы разглядаем яго, але на гэты збор вырашылі на больш вопытных паставіць.

- Некалькі гульцоў вы не змаглі выклікаць з-за траўмаў. Пракаментуйце гэтую сітуацыю.

- Так, у нас ёсць пэўныя страты. Гэта Паліцевіч - у яго выявілася кіста, яму трэба рабіць аперацыю. Ён нам вельмі патрэбен у сакавіцкіх гульнях, працэс рэабілітацыі пасля аперацыі зацягнецца на паўтара месяца, ён папрасіў нас не прыцягваць на гэты збор, каб зрабіць аперацыю і як мага хутчэй аднавіцца. Мы пайшлі насустрач яму ў гэтым плане. У Макса Эбонга пахвінныя кольцы, чакае аперацыя. У апошняй гульні зламаўся Бахар - галенастоп. Вердыкт несуцяшальны. Магчыма, да канца сезона. Ну і Савіцкі траўмаваны.

- У канчатковым спісе не аказалася Хаткевіча. Гэта рашэнне Сулімы?

- Так, гэта наша сумеснае рашэнне. Я давяраю трэнеру па варатарах. Ягор знаходзіцца ў пашыраным спісе, у гэты раз вырашылі паглядзець Чэрніка. Такое рашэнне з нашага боку.

- Звычайна таварыскі матч ідзе перад афіцыйным, але ў гэты раз усё атрымалася наадварот. Не вельмі ўдала для вас?

- Не, наадварот. Мне здаецца, гэта да лепшага. Мы больш зможам выканаць стратэгічных задач па праглядзе людзей на будучыню. Гэта апошняя таварыская гульня, дзе мы зможам паглядзець і вызначыцца з колам кандыдатаў, якія будуць рыхтавацца ў лютым да сакавіцкіх гульняў. У адваротным выпадку нам бы давялося рыхтавацца да Германіі праз гэтую гульню, а тут мы выконваем задачу на больш доўгатэрміновую перспектыву.

- Шмат у каго гульцоў зборнай на гэты адрэзак выпадаюць дні нараджэння - Золатаў, Скавыш, Навумаў ... Дазволіце ім нейкія вольнасці?

- Вольнасці ... Лішні кавалак торта з'есці. Я не прыхільнік закрываць хлопцаў. Яны павінны самі выдатна разумець, для чаго яны тут знаходзяцца. І ў мяне не было пакуль падстаў ім не давяраць. Павіншуем гульцоў, паднясем торт - не больш за тое. Тым больш мы дазваляем хлопцам пасля трэніровак пабыць з сем'ямі. Мне здаецца, гэта лепшы адпачынак. Непрыемных момантаў, звязаных з гэтым, у мяне не было. Спадзяюся, і не будзе. Гэта па юнакам за гульцамі трэба глядзець ды глядзець. А тут іншая катэгорыя футбалістаў, я ім давяраю. Спадзяюся, гэта будзе ўзаемна.

- На зборную Германіі, улічваючы гісторыю, часам настройваюць па-асабліваму. Вы вольныя ад падобных ідэалагічных установак?

- Так. Лічу, што і час прайшоў, і ідэалогія памянялася, і новае пакаленне, мабыць, ужо не вельмі разумеюць, пра што гаворка. Гэта мы, хто выхоўваўся ў Савецкім Саюзе, выразна разумелі, навошта гэта трэба. Дзяды, прадзеды, Радзіма, краіна ... Думаю, зараз гэта будзе трохі недарэчна. Тым больш я ведаю стаўленне немцаў не па чутках, у мяне дачка жыве ў Германіі. Няма нагоды успамінаць тыя падзеі. Яны, у сваю чаргу, таксама ўспамінаюць іх не вельмі прыемна.

- Магчымая змена чэмпіёна ці нясе плюсы для зборнай?

- Не думаю, што неяк канкрэтна я магу адказаць на гэтае пытанне. Паглядзім, як будзе камплектавацца каманда. Чэмпіёнства мае на ўвазе выступ у ЛЧ - для Брэста гэта вялікі плюс і стымул, каб падымаць добрых футбалістаў на больш якасны ўзровень. Калі каманда будзе на якасным узроўні, то і нашы беларускія футбалісты будуць бачыць і цягнуцца за гэтым. У гэтым плане трэба рэгуляваць ліміты, каб як мага больш беларусаў было задзейнічана ў гульнях унутранага чэмпіянату.

- Ці будзеце даваць футбалістам на зіму хатняе заданне?

- Мы не можам умешвацца ў працу клуба. У маім бачанні, мы павінны быць у цесным кантакце з трэнерамі. Гэта клубная прэрагатыва. Таму і важны для нас лютаўскі збор, каб мы маглі паглядзець, хто ў якім стане, давесці свае ідэі тактычнага плана ў большай ступені. І каб выкліканыя футбалісты былі ў добрым фізічным тонусе. Нам неабходна ведаць, у якім яны стане, каб правесці плённа збор. У гэтым я бачу сваю задачу. А даваць заданне - у адносінах да калег гэта будзе няправільна.

- Адсутнасць Шаўчэнка з-за гульнявых крытэрыяў?

- Па гульням.

- А запрашэнне Сачыўка па тых жа прычынах?

- Так. Мы заўсёды стараемся запрашаць па два чалавекі на пазіцыю. У гэтым плане ў нас утварыўся пэўны пралом. Хацелі ўзяць аднаго вопытнага, бо ў матчы з Германіяй неабходны пэўны вопыт. Мы прыйшлі да высновы, што ў гэтым плане нам дапаможа Сачыўка. І ўзялі больш маладога, каб ён бачыў. Думаю, дамо шанец праверыць і паказаць сябе.